** Het Bredase bedrijf Artsilk bracht in de jaren twintig een alternatief voor de dure zijde op de markt: kunstzijde gemaakt van rayon. In twee populaire Haak- en Breiboeken stond een groot aantal patronen dat van dit garen werden gemaakt.**
Twee van de oudste breiboekjes uit mijn Nederlandse collectie zijn het Haak- en Breiboek en het 2e Haak-en Breiboek die respectievelijk in 1926 en 1928 zijn uitgegeven door Artsilk uit Breda.
De eerste editie van Haak-en Breiboek van Artsilk. Mijn versie was niet alleen geliefd door een onbekende breier of haker, maar ook door de muizen…
De tweede editie, inclusief flapper-eske dame op een bol Artsilk.
Artsilk produceerde kunstzijde, dat een goedkoper, en naar eigen zeggen beter, alternatief was van zijde. Volgens Knit Back in Time, het boek dat ik een paar weken geleden recenseerde, werd kunstzijde vanaf de jaren dertig geproduceerd, maar Artsilk deed dat dus al vanaf midden jaren twintig. De samenstelling van het garen wordt in de boekjes niet beschreven, maar vermoedelijk werd het gemaakt van rayon, dat we tegenwoordig viscose noemen. Duidelijk is wel dat Artsilk luxe garen produceerde voor een brede doelgroep.
120 kleuren! Het is jammer dat de boekjes voornamelijk in zwart-wit gedrukt zijn.
Veel kan ik niet vinden over het bedrijf, maar de twee boeken waren destijds populair. De eerste druk van de eerste editie was snel uitverkocht, en het tweede deel werd uitgebracht nadat het eerste deel zo goed verkocht.
De uitgaven waren bedoeld voor beginnende en gevorderde breiers en hakers, en kwam met een korte (maar dan ook wel heel summiere) beschrijving over hoe je moet breien en haken.
Ik hoop dat de lezer het breien niet van deze foto’s hoefde te leren. Hoe mooi ze ook zijn, duidelijk is anders.
Terwijl het eerste deel zich vooral richtte op gebreide en gehaakte tafelkleden en gehaakte lampenkappen en tasjes, stonden in de tweede editie veel patronen voor kledingstukken, gemaakt van Astrakan-Frotté. Frotté is een soort badstof met lusjes of nopjes. Astrakan is kortharig bont. In het boekje staat beschreven dat Artsilk Frotté een Astrakan-karakter heeft. Nepbont dus, en misschien wel een van de eerste novelty yarns? Dit garen werd ook gebruikt om te weven en kwam zo te zien in het voor ons heel bekende variegated garen.
Een ontzettend mooi en gedetailleerd gebreid kleedje.
Gehaakt lampenkapje, dat in een vintage interieur van nu niet zou misstaan.
Prachtig gehaakt tasje.
Opvallende tip bij dit patroon: “Men knipt een papieren patroon naar een costuumjas van den persoon, voor wien de pullover bedoeld is. Men zet nu zoveel steken op als noodig zijn voor de wijdte…” Dat is nog wat anders dan een proeflapje breien…
Gehaakte jumper van Astrakan-Frotté. Door de zwarte achtergrond wordt dit wel een spooky foto…
Huisjasje, gebreid van Astrakan-Frotté. Het lijkt wel hand dyed!
Het enige damespatroon in het boek: een gebreide camisole, opnieuw van Astrakan-Frotté.
In mijn zoektocht op Google kwam ik vrij weinig tegen over de geschiedenis van Artsilk en over deze boekjes, maar de naam duikt wel veel op in archieven van kranten. Het bedrijf adverteerde blijkbaar veel, en het garen lijkt ook heel gangbaar te zijn geweest. Het is denk ik zeker de moeite waard om in de archieven te duiken om wat meer te weten te komen over deze kunstzijde!